Khám phá

Huya được phát hiện vào ngày 10 tháng 3 năm 2000 bởi một nhóm các nhà thiên văn học của Nhóm Khảo sát Xích đạo Quasar (QUEST), dẫn đầu bởi Gustavo Bruzual và Charles Baltay tại Đài quan sát Thiên văn Quốc gia Llano del Hato ở Mérida, Venezuela[2][3]. Huya được xác định lần đầu tiên bởi nhà thiên văn học người Venezuela Ignacio Ferrín trong một cuộc tìm kiếm có sự trợ giúp của máy tính thông qua các hình ảnh được chụp từ cuộc khảo sát kéo dài sáu giờ về các vật thể trên bầu trời bao gồm các quasar và siêu tân tinh, sử dụng kính viễn vọng 1 mét của Đài thiên văn Quốc gia Llano del Hato ngày 15 tháng 3 năm 2000[3][4][5]. Vào thời điểm được phát hiện, Huya nằm trong chòm sao Xử Nữ[lower-alpha 1]. Chuyển động tinh tế của Huya được phát hiện bởi chương trình máy tính của QUEST, được thiết kế để xác định các vật thể chuyển động bằng cách ghép nhiều hình ảnh[2][3]. Nhóm khám phá sau đó đã phân tích các hình ảnh trước đó được lấy từ các khảo sát QUEST trước đó được thực hiện trong cùng tháng để xác minh quỹ đạo của Huya[3].

Việc phát hiện ra Huya đã được Trung tâm hành tinh nhỏ công bố chính thức vào ngày 3 tháng 6 năm 2000[4]. Định danh tạm thời của nó là 2000 EB173, chỉ ra năm khám phá của nó, với các chữ cái xác định thêm rằng khám phá diễn ra vào nửa đầu tháng 3[6]. Chữ cái cuối cùng và số chỉ định của nó chỉ ra rằng Huya là vật thể thứ 349 được phát hiện trong nửa đầu tháng 3[6]. Vào thời điểm đó, Huya được cho là một trong những hành tinh nhỏ lớn nhất trong Hệ Mặt trời do cấp sao biểu kiến là 20, tương đối sáng đối với một vật thể ở xa[3]. Điều này ngụ ý rằng nó có thể có kích thước bằng một phần tư kích thước của Diêm Vương tinh và có kích thước tương đương với hành tinh lùn Ceres[2][5][7]. Baltay, lãnh đạo nhóm khám phá và chủ tịch Khoa Vật lý của Đại học Yale, coi phát hiện của họ có ý nghĩa rằng Huya vào thời điểm đó được cho là vật thể lớn nhất được phát hiện trong vành đai Kuiper kể từ Diêm Vương tinh[2]. Trong một cuộc phỏng vấn về khám phá của họ, Baltay đã khẳng định:

Sau khi công bố sự phát hiện của Huya, nhóm khám phá đã tìm thấy những hình ảnh khám phá của Huya được chụp bằng kính viễn vọng Samuel Oschin của Đài thiên văn Palomar vào ngày 9 tháng 4 năm 1996[3][8]. Những hình ảnh khám phá trước về Huya từ Palomar là những quan sát sớm nhất về Huya[4][9]. Các hình ảnh khám phá cùng với các quan sát tiếp theo sau đó vào năm 2000 đã kéo dài vòng cung quan sát của Huya lên đến bốn năm, giúp tính đúng quỹ đạo của Huya[3]. Đến năm 2002, Huya đã được quan sát 303 lần[10]. Điều này là đủ để xác định chính xác quỹ đạo của nó, vì vậy định danh hành tinh vi hình số 38628 đã được đặt cho Huya vào ngày 28 tháng 3 năm 2002[10][11].

Đặt tên

Hành tinh nhỏ được đặt theo tên của nhân vật thần thoại Huya (Juyá), thần mưa của tộc người bản địa Wayuu ở bán đảo Guajira ở phía bắc Venezuela và Colombia[12][13]. Trong thần thoại Wayuu, Juyá là một thợ săn kiểm soát mưa và kết hôn với Pulowi, nhân vật nữ liên quan đến gió và mùa khô[14]. Juyá cũng gắn liền với mùa đông và sống ở các thiên thể ngoài Mặt Trời[15]. Nhóm khám phá do Ferrín dẫn đầu đã chọn cái tên này một cách đặc biệt để đại diện cho người dân bản địa của Venezuela sống ở khu vực nơi Huya được phát hiện[13]. Ferrín cho rằng Huya đã trải qua nhiều sự kiện tác động trong quá trình hình thành, mà ông coi là tương tự như mưa, một đặc điểm liên quan đến Juyá[13].

Trong khi tìm kiếm tên, Ferrín và nhóm của ông đã thống nhất một sơ đồ đặt tên cho vật thể, trong đó yêu cầu tên bản địa có đặc điểm liên quan đến đặc điểm của đối tượng[13]. Trong số 20 tên có khả năng được xem xét bởi nhóm của Ferrín, họ đã chọn tên Juyá, được thay đổi thành cách đánh vần tiếng Anh Huya[13]. Tên này sau đó đã được đệ trình và đề xuất với Hiệp hội Thiên văn Quốc tế (IAU), sau đó đã phê duyệt tên này vào năm 2003[12]. Trung tâm hành tinh nhỏ xuất bản trích dẫn đặt tên vào ngày 1 tháng 5 năm 2003[12]. Mặc dù quy ước đặt tên hiện tại của IAU cho các hành tinh vi hình yêu cầu các đối tượng trong nhóm plutino (các đối tượng cộng hưởng quỹ đạo 3:2 với Hải Vương tinh) được đặt theo tên của các vị thần trong thế giới dưới lòng đất[11], hướng dẫn đặt tên như vậy chưa được IAU áp đặt tại thời điểm đặt tên của Huya[16].